Moskova'da Anarsizm

Mülkiyet karsiti yasli anarsist, hayatinin son yillarinda ironik bir durumda kaldi. Isviçre vatandasligina girmenin yollarini arayan Bakunin'e sunulan seçenek, orada bir ev sahibi olmasiydi ve belki de en hazini, sahip olacagi bu ev nedeniyle, polisin, resmî tutanaklara "Michael Bakunin, rantiye" notunu düsmesiydi. 18 Mayis 1814'te Rusya'da dogan Michael Aleksandrovich Bakunin, 1 Temmuz 1876'da öldügünde ülkesinden çok uzaklardaydi ve cenazesinde yalnizca 30–40 kisi vardi. Genç Bakunin için, "Ask, insanin yeryüzündeki en üst misyonuydu. Bir insanin kendini asksiz vermesi, Kutsal Ruh'a karsi islenmis bir günahti".. Kadinlar tarafindan oldukça çekici bulunan Mihail'in ise kadinlarla iliskisi hep ruhsal bir ask olarak kaldi. Isviçre'nin muhtesem manzarasi esliginde George Sand romanlari okuyan Bakunin, Fransiz düsüncesinin Alman düsüncesinden üstün oldugu inancini saglamlastiriyordu. Pisman olmayan ya da elestirilmeyen tek gerçek Marksist sol Kim Jong Il ve taraf etraftaki birkaç entelektüel ve profesördür. Anarsizm ise uygulanabilir bir toplumsal hareket olarak Ikinci Dünya Savasiyla yavas yavas tükenmeye yüz tutmusken küresellesme karsiti hareket ve dönemimizin diger radikalizmleri içinde yeniden dirilmeye baslamistir. Ne var ki, döneminde –Marx’in digerleriyle arasindaki– bu savas bir ölüm kalim meselesiydi ve Marksizm muhtemel kapitalizm karsiti olarak ve yani sira anarsizm karsiti olarak tanimlaniyordu. Aslinda, Marx’in yazarligi anarsizme yönelik saldirilari açisindan handiyse gülünç bir genislige ulasmistir. Marx’in Alman Ideolojisi kitabinin büyük bölümü –yüzlerce sayfasi– bireyci/anarsist Max Stirner’e yönelik bir saldiridan ibarettir. Felsefenin Sefaleti Proudhon’a karsi büyükçe bir fikir savasidir. Marx onca zaman ve enerjisini Bakunin’e saldirmaya harcamistir: “dangalak!” “canavar, et ve yag yigini,” “sapik” vesaire: bu tabirler, hasimlari söz konusu oldugunda Marx’in bildik üslubudur: yazarligi yari bilimsel inceleme, yari sözlü tacizdir. Marx’in, gerek kendi agzindan gerekse de kimi sözcülerini kullanarak onyillar boyunca yönelttigi ve muhtemelen digerleri denli eglenceli olmayan var olan suçlamasi, Bakunin’in bir muhbir oldugu yönündeydi ve Marx’in bu basarili saldirilari nihayetinde Bakunin’in Enternasyonal Isçi Zimbirtisindan tasfiyesine yol açti..